Uyku hem çocukların hem de yetişkinlerin fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığı için son derece önemli bir konudur. Çocuk hastalıkları uzmanı Dr. Öğretmen Ü. Burçin Yorgancı Kale, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinden hafıza ve öğrenmeye, kilo kontrolünden zihinsel performansın artırılmasına kadar pek çok alanda uykunun yaşamın vazgeçilmez bir unsuru olduğunu vurguladı. Dünya Uyku Günü dolayısıyla yaptığı konuşmada özellikle çocuklarda görülen uyku sorunları ve çözümüne ilişkin önemli bilgiler verdi. Doktor, yetersiz uykunun çocuğun biyo-psiko-sosyal sağlığını, aile-akran-öğretmen ilişkilerini, günlük yaşam aktivitelerini ve davranışlarını olumsuz etkileyen bir durum olduğunun altını çiziyor. Öğretmen Ü. Burçin Yorgancı Kale, uzun süreli uykusuzluğun vücut ısısı kontrolü, beslenme metabolizması, bağışıklık sistemi ve diğer düzenleyici sistemlerde bozulmalara neden olduğunu söyledi. Çocukların yaşadığı sorunların kendilerinin yanı sıra ebeveynlerinin ruh sağlıklarını da olumsuz etkilediğini söyledi. HER YAŞTA BİR ÇOCUK KAÇ SAAT UYMALIDIR?Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı, uykunun başta beyin olmak üzere tüm organların yenilenmesi için şart olduğunu açıklıyor. Öğretmen Ü. Burçin Yorgancı Kale, çocukların ihtiyaç duyduğu uyku süreleri hakkında şu bilgileri verdi: “Çocuklar ilk 2 yaş döneminde günün büyük bir kısmını uyuyarak geçirirler. Yaşa göre minimum günlük uyku gereksinimi ilk 3 ay net olarak belirlenmemiştir, 4-12 ay arası çocuklarda 12 saat, 1-2 yaş arası çocuklarda 11 saat, 3-5 yaş arası 10 saat, 6-12 ay arası çocuklarda 9 saat 4-12 ay arası çocuklar için 13 saat, 18 yaş üstü çocuklar için 8 saat kabul edilmektedir. Okul çağındaki çocukların artık gündüzleri uyumaya ihtiyaçları kalmadığından, gün içerisinde sınıfta, otobüste ya da evde uykuya dalan çocuğun uyku kalitesinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca ilkokul çağındaki bir çocuğun sabah kendiliğinden uyanması beklenir. “Özellikle bebeklik döneminde her çocuk farklı bir mizaçla doğduğu için ailelerin çocuk sağlığını izlerken ilk dikkat etmesi gereken şey, çocuklarını iyi tanımaları ve verdikleri ipuçlarını doğru değerlendirmeleridir.” dedi. HAYATIN İLK YILLARINDA UYKU SORUNLARIDoktor, özellikle yaşamın ilk yıllarında, uyku-uyanıklık döngüsünün kesintisiz gece uykusuna dönüşmesinin, ebeveynleri daha yaşamın ilk yıllarında sınava sokan karmaşık bir gelişimsel süreç olarak kabul edildiğini belirtti. Öğretmen Ü. Kale, şöyle konuştu: “Çocuk hekimlerine başvurma nedenlerine baktığımızda çocukların yüzde 25-40’ının uykuya dalmakta zorluk çektiğini, gece sık ve uzun süre uyandıklarını görüyoruz.” Çocukların gecede 6-9 kez kısa süreli uyanıklık yaşamasının beklendiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Ü. Kale: “Çocuk gece yattığında uykuya dalması 20 dakikadan az sürüyor, her zamanki uyanma saatinde rahat uyanıyor, gelişim dönemi dışında gündüz uykululuğu ya da şekerleme ihtiyacı yoksa bu normaldir. Çocuğun yeterince uyuduğuna inanılıyor.” dedi. “EBEVEYNLERİN RUH SAĞLIĞINI DA ETKİLİYOR”Bebeklerin gelişim süreçlerinde ve uyku döngülerinde kısa süreli uyanıklık yaşamalarının normal olduğunu söyleyen Dr. Ancak bebeğin bu geçiş döneminde uykuyu sürdürmeyi öğrenmesi gerektiğini söylüyor. Öğretmen Ü. Kale, “Aksi takdirde çocuklukta davranışsal uykusuzluk dediğimiz uyku sorununa neden olabilir” dedi. Özellikle erken çocukluk döneminde görülen uyku sorunlarının çocuk üzerinde olumsuz etkilerinin yanı sıra aile işlevselliğini bozduğunu ve ebeveynlerin ruh sağlığını da olumsuz etkilediğini söyleyen Dr. Y. Kale, şunları söyledi: “Erişkinlikte artan dürtüsellik ve saldırganlık, kaygı bozukluğu, karşıt olma karşı gelme bozukluğu, hiperaktivite, dikkat ve hafıza sorunları, zayıf akademik başarı, alkol ve madde bağımlılığı ile ilişkilidir. Çocukluk çağında uykusu kötü, yani kalitesiz ve yetersiz uyuyan çocuklarda obezite riski artıyor” dedi. UYKU SORUNLARI ÇEŞİTLİ HASTALIKLARA ZEMİN HAZIRLAR.En yaygın klinik bulgulara dayanarak çocukluk çağı uykusuzluğunun farklı profillerinin belirlendiği çalışmanın ilginç sonuçları hakkında bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Ü. Kale şöyle konuştu: “Çalışmaya katılan çocukların yüzde 17’sinde uykuya dalmada zorluk, huzursuzluk ve gece uyanma sorunları olduğu, aile geçmişinde huzursuz bacak sendromu ve anemi olduğu bildirildi. %21’inin sabah çok erken uyanma sorunu yaşadığı, ailelerinde depresyon ve/veya duygudurum bozukluklarının daha sık bildirildiği ve gece uyanıp uykuya dalmakta zorluk yaşayan çocukların %62’sinde alerji ve/veya gıda alerjisi yaşandığı görüldü. hoşgörüsüzlük. “Tüm bunlar uyku sorunları ile çeşitli hastalıklar arasındaki ilişkiyi ortaya koyuyor.”KALİTELİ UYKU İÇİN UYKU HİJYENİ SAĞLANMALIDIRÇocuklarda kaliteli uyku için gerekli koşulların yaratılması yani uyku hijyeninin sağlanması gerektiğini vurgulayan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Docente Ü. Burçin Yorgancı Kale bu kuralları şöyle sıralıyor:
- Bir uyku rutini oluşturulmalıdır: Bebek ve çocuklara yönelik uyku rutinleri oluşturulmalı, bu rutinler uygulanırken duyarlı ve sevecen bir tutum sergilenmelidir. Yatmadan önceki son saatte banyo yapmak, diş fırçalamak, pijama giymek, sarılmak, ninni söylemek gibi sakinleştirici aktiviteleri içeren bir uyku rutini oluşturulmalıdır. Yatma ve yatma saatleri düzenlenmeli, okul günleri ve tatil günlerinde yatma ve uyanma saatleri aynı olmalıdır.
- Yatmadan önce bunlar yapılmamalıdır: Çocuğun her gün ev dışında düzenli spor faaliyetleri yapması uyku ritmi açısından faydalıdır ancak yatmadan önceki iki üç saat içinde ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. Yatma zamanı geldiğinde sakin bir ortam yaratmalı ve yatmadan önce çok fazla enerji gerektiren oyun ve aktivitelerden uzak durmalısınız. Ekrana maruz kalmak ve yatmadan önce egzersiz yapmak uykuya dalma süresinin uzamasına ve uyku süresinin azalmasına neden olur.
- Gündüz uykusundan kaçınılmalıdır: Gençler her gece mutlaka yeterince uyumalı ve sonraki günlerde uyku eksikliğini telafi etmek için bir gece daha az uyumayı tercih etmemelidir. Gün içinde kestirmeniz gerekiyorsa, kısa tutmaya dikkat etmeli, kestirmeler akşam değil, öğlen ya da öğleden sonra olmalıdır.
- Sessiz bir ortam sağlanmalıdır: Uyku kalitesini artırmak için bebek odasında sessiz bir ortamın sağlanması gerekir. Gürültü çocuğun uykusunu rahatsız edebilir. Küçük çocukları yatırdıktan sonra çocuğu sakinleştirmek için onunla biraz zaman geçirmek (örneğin onu okşamak, kitap okumak, hikaye anlatmak) veya en sevdiği oyuncağıyla uyumasına izin vermek yararlı olabilir.
- Odada TV, telefon veya bilgisayar bulunmamalıdır: Çocuğunuzun odasında televizyon, telefon veya bilgisayar bulundurmamalısınız. Elektronik cihazlar çocuğun uykusunu bölebilir ve dikkatini dağıtabilir.
- Yeterli oda sıcaklığı sağlanmalıdır: Sağlıklı uyku için oda sıcaklığı da önemlidir. Bu nedenle çocuğun rahat uyuyabilmesi için yeterli oda sıcaklığının dikkate alınması gerekir. Gece lambası gibi ışık kaynakları tercih edilebilir. Çocuğun yatağı ve yastığı rahat ve yeterli büyüklükte olmalıdır. Bu da bebeğin uyku pozisyonunu ve konforunu destekler.
- Yatmadan önce ağır yemeklerden kaçınılmalıdır: Yatmadan önceki 2-3 saat içinde çocuğu yatağa aç ve ağır yemeklerle yatırmamalı, büyük porsiyonlardan kaçınılmalıdır. Çocuğunuz gün boyu ve özellikle yatmadan önce çay, kahve, çikolata gibi kafeinli içeceklerden uzak durmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
—–Sponsorlu Bağlantılar—–